Mikołaj Pawlak

University of Warsaw

Nowa publikacja: Jak przemieszcza się próżnia? Wędrówki tezy Stefana Nowaka między obszarami i kontekstami

Dostępny on-line [LINK] jest artykuł napisany w ramach projektu badawczego „Co wypełnia próżnię socjologiczną?„. Artykuł „Jak przemieszcza się próżnia? Wędrówki tezy Stefana Nowaka między obszarami i kontekstami” ukazał się w tomie tematycznym czasopisma „Stan Rzeczy” poświęconym zagadnieniu wędrówki pojęć.

Abstrakt artykułu:

Teza Stefana Nowaka o „próżni socjologicznej” to najczęściej przywoływane twierdzenie o polskim społeczeństwie. W artykule przedstawiono, jak za pomocą tego pojęcia spoglądano z zewnątrz na polskie społeczeństwo i jak pojęcie to próbowano odnieść do innych społeczeństw. „Próżnia socjologiczna” została porównana z podobnymi pojęciami tj. „załamywanie się społeczności”, „społeczeństwo klepsydry”, „perspektywa braku środka”. W artykule przedstawiono także wędrówkę pojęcia „próżni socjologicznej” pomiędzy czterema polami tematycznymi: Solidarność, społeczeństwo obywatelskie, kapitał społeczny, jakość demokracji. Pojęcie „próżni socjologicznej” nie wywędrowało poza polski kontekst, gdyż jest silnie naznaczone przekonaniem o jego unikalności. W trakcie swych wędrówek po różnych kontekstach tematycznych zostało tak przekształcone, aby służyło jako pojęcie wytrych, za pomocą którego socjologowie wyjaśniają niepożądane przez nich zjawiska.

Pawlak, Mikołaj. 2016. Jak przemieszcza się próżnia? Wędrówki tezy Stefana Nowaka między obszarami i kontekstami. „Stan Rzeczy” 1(10): 316-335.