Mikołaj Pawlak

University of Warsaw

Konkurencja w polu nauki

Konkurencja w polu nauki: Władza i produkcja wiedzy w wybranych dyscyplinach w Polsce

Celem projektu jest odkrycie dynamiki wytwarzania wiedzy naukowej w Polsce, ze szczególnym uwzględnieniem socjologii i ekonomii, oraz porównawczo historii i informatyki. Wykorzystując teorię pól społecznych Pierre’a Bourdieu, zbadana zostanie wielowymiarowa dystrybucja kapitału naukowego, wpływy zewnętrzne na dyscypliny, strategie badawcze oraz przełożenie pozycji w świecie akademickim na stanowiska w debacie publicznej.
Naczelnym zamierzeniem badań jest wyjście poza zdroworozsądkowe spojrzenie na dychotomię pomiędzy obozem uczonych zaangażowanych w międzynarodowe wymiany w zakresie wytwarzania wiedzy naukowej a drugim obozem skupiającym się na zaangażowaniu lokalnym i wymianach w języku polskim. Zostanie to osiągnięte poprzez analizę zasobów i uwarunkowań konkurencji naukowej w Polsce. Wykorzystując innowacyjne metody, takie jak wieloraka analiza korespondencji i modelowanie tematyczne, w ramach projektu planowana jest analiza dystrybucji grantów, ścieżek karier akademickich i wypowiedzi medialnych, w celu ujawnienia ukrytych relacji władzy, wpływów ideologicznych i warunków strukturalnych kształtujących produkcję naukową.
Badania udzielą odpowiedzi na kluczowe pytania dotyczące struktury analizowanych dyscyplin naukowych, oddziałujących na owe dyscypliny sił zewnętrznych, determinant strategii badawczych, a także ich wpływu na dyskurs publiczny i decyzje dotyczące polityki naukowej. Hipotezy przewidują wielowymiarowy rozkład kapitału naukowego, wielorakie heteronomiczne wpływy z pola politycznego i gospodarczego oraz zróżnicowanie strategii badawczych wynikające z pozycji zajmowanych w dyscyplinach jako polach społecznych.
Znaczenie projektu polega na jego wkładzie w szerszy obszar badań nad nauką, oferującym wgląd w półperyferyjny kontekst Polski i rozwijającym istniejące teorie poprzez syntezę podejścia skupionego na aspektach symbolicznych z podejściem skupionym na aspektach materialnych uprawiania nauki. Pionierski charakter projektu wynika z kompleksowej strategii, polegającej na porównaniu wielu dyscyplin, uwzględnieniu analizy kierunków polityki naukowej i rozwinięciu koncepcji wielopozycyjności.
Metodologia badań obejmuje połączenie geometrycznej analizy danych, eksploracji tekstu (text mining) i tradycyjnych socjologicznych badań ankietowych, co pozwoli na rekonstrukcję pól poszczególnych dyscyplin naukowych, odtworzenie ścieżek karier akademickich i ujawnienie związków między pozycjami w polu nauki a stanowiskami ideologicznymi.

Kierownik projektu: dr hab. Mikołaj Pawlak, prof. UW

Główny wykonawca: dr Tomasz Warczok

Asystenci: Tomasz Detlaf, Antoni Grześczyk

Jednostka realizująca: Wydział Stosowanych Nauk Społecznych i Resocjalizacji UW

Okres realizacji: 2024-2028

Finansowanie: Narodowe Centrum Nauki, numer projektu 2023/51/B/HS6/00556

Publikacje:

wkrótce!

Wystąpienia na konferencjach i seminariach:

wkrótce!

English version